‘Chậm hoàn thuế khiến doanh nghiệp thêm kiệt quệ’

Sáng 12/7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo dân nguyện tháng 5 và 6. Trưởng ban Dân nguyện Dương Thanh Bình nêu câu chuyện về một doanh nghiệp tại Hà Nội khiếu nại Tổng cục Thuế, Cục thuế Hà Nội cố ý đùn đẩy trách nhiệm, không hoàn thế giá trị gia tăng (VAT) với tổng số tiền hơn 11 tỷ đồng từ các năm 2020, 2021.

Công ty này cho biết đã thực hiện đầy đủ thủ tục, hồ sơ hoàn thuế theo quy định và đã được cơ quan Công an Hà Nội xác minh không có dấu hiệu vi phạm hoàn thuế VAT. “Vụ việc cần được Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế chỉ đạo, hướng dẫn Cục thuế Hà Nội khẩn trương hoàn thuế theo đúng quy định của pháp luật”, Trưởng Ban Dân nguyện đề nghị.

Tham gia thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nói sức khỏe của doanh nghiệp bị bào mòn những năm qua do kinh tế đi xuống, tiếp cận vốn khó khăn. Trong khi doanh nghiệp đủ điều kiện nhận hoàn thuế lại bị cơ quan thuế vòng vo.

Theo ông, Quốc hội đã yêu cầu tháo gỡ khó khăn trong hoàn thuế giá trị gia tăng, Thủ tướng cũng đã có chỉ đạo. “Nếu Tổng cục thuế không có hướng dẫn thì cả yêu cầu của Quốc hội và chỉ đạo của Thủ tướng chẳng có giá trị gì”, ông Thanh nói.

Giải trình, Phó tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) Vũ Chí Hùng cho biết việc hoàn thuế giá trị gia tăng thực hiện theo Luật Thuế và thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính. Hồ sơ hoàn thuế được phân làm hai trường hợp: kiểm tra trước hoàn thuế sau và hoàn thuế trước kiểm tra sau.

Đối với hồ sơ thuộc diện hoàn thuế trước, nếu đáp ứng đủ điều kiện, cơ quan thuế thực hiện” kịp thời, đúng quy định”. Tuy nhiên, hồ sơ thuộc diện hoàn thuế sau phải kiểm tra để có cơ sở giải quyết, xử lý hoàn thuế theo quy định.

Theo ông Hùng, qua rà soát các thông tin trong những năm gần đây, cơ quan thuế nhận thấy một số doanh nghiệp hoàn thuế xuất khẩu các mặt hàng gỗ, lâm sản có rủi ro cao. Do đó, cơ quan thuế phải thực hiện công tác kiểm tra và xác minh. Có một số đối tượng đã lợi dụng cơ chế chính sách của nhà nước để gian lận và chiếm đoạt tiền hoàn thuế.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị nêu rõ “hiện tổng số tiền chưa được hoàn thuế là bao nhiêu”, nhưng lãnh đạo Tổng cục Thuế không cung cấp được số liệu.

Bày tỏ không hài lòng, ông Vương Đình Huệ cho rằng Quốc hội có nghị quyết và Chính phủ đã chỉ đạo, mà lãnh đạo Tổng cục Thuế không nắm được nợ đọng bao nhiêu. “Doanh nghiệp tiếp cận vốn rất khó khăn, tiền hoàn thuế không được nhận, kéo dài mấy năm nữa họ có sống được không”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Ông Huệ nói đây là “nghĩa vụ của Nhà nước và doanh nghiệp không xin” vì đó là tiền của họ. Trong khi đó, quỹ để hoàn thuế năm nào Quốc hội cũng bố trí. Ông yêu cầu Tổng cục Thuế đẩy nhanh, thực hiện ngay việc hoàn thuế nợ đọng. Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Ủy ban Tài chính, ngân sách tiến hành phiên điều trần về hoàn thuế VAT, tốt nhất trong tháng 8.

Trong công điện ngày 26/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ Tài chính kiểm tra, đôn đốc Tổng cục Thuế đẩy nhanh hướng dẫn, thực hiện hoàn thuế VAT cho doanh nghiệp, người dân.

Trước đó, hiệp hội, doanh nghiệp thuộc nhóm các ngành như gỗ, giấy, cao su cho biết, việc bị “giam” cả nghìn tỷ đồng tiền hoàn thuế VAT trong thời gian dài khiến họ bị kiệt quệ. Thậm chí trong tình trạng thiếu vốn, doanh nghiệp đứng trước nguy cơ phá sản. Do vậy, từ cuối năm ngoái đến nay, các hiệp hội liên tục kêu cứu vì những bất hợp lý trong thực thi hoàn thuế VAT.

Khảo sát của Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tư nhân (Ban IV) phối hợp với VnExpress thực hiện trên 9.560 doanh nghiệp cũng cho thấy bức tranh kinh tế có nhiều màu tối khi trên 82% đơn vị dự kiến giảm quy mô, tạm dừng hoặc ngừng kinh doanh. Hơn 81% đánh giá tiêu cực về triển vọng kinh tế trong các tháng còn lại. Trong đó, khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp là thiếu đơn hàng (59,2%); tắc nghẽn dòng vốn (51,2%); gặp vấn đề về thủ tục hành chính (45%).