Warren Buffett: Tôi chọn doanh nghiệp chứ không lựa cổ phiếu

Trong lá thư gửi cổ đông thường niên của công ty Berkshire Hathaway vừa được công bố, Warren Buffett nói “bí quyết” thành công của ông và cả công ty là thực hiện chiến lược đầu tư vào các doanh nghiệp có cả đặc điểm kinh doanh thuận lợi lâu dài và đội ngũ quản lý đáng tin cậy. Berkshire Hathaway sở hữu các cổ phiếu dựa trên kỳ vọng về hiệu quả kinh doanh dài hạn của doanh nghiệp, không phải coi đó là phương tiện để mua và bán kiếm chác.

“Chúng tôi không phải là những người lựa cổ phiếu, chúng tôi là những người chọn lựa doanh nghiệp”, ông nói.

Chiến lược này được gọi là đầu tư giá trị, trong đó mục tiêu là bám vào cổ phiếu hoạt động tốt nhất thay vì giao dịch cổ phiếu dựa trên biến động giá ngắn hạn. Nhưng không phải ai cũng dễ dàng thành công với chiến lược này. Ngoài quy tắc số một của Buffett – “không để mất tiền” – đây là bốn câu hỏi ông thường đặt ra khi quyết định có nên đầu tư vào một doanh nghiệp nào đó hay không.

Bạn có hiểu về doanh nghiệp không?

Ngoài việc biết cách thức hoạt động của một doanh nghiệp và những gì họ cung cấp cho người tiêu dùng, bạn nên tìm hiểu câu chuyện công ty sẽ ở đâu trong 10 năm nữa, thậm chí là nhiều thập kỷ. “Nếu bạn không sẵn sàng sở hữu một cổ phiếu trong 10 năm, vậy đừng nghĩ đến việc sở hữu nó trong 10 phút”, Warren Buffett từng viết trong bức thư gửi cổ đông năm 1996.

Berkshire Hathaway nổi tiếng vì đã bỏ lỡ các công ty công nghệ Google và Amazon vào đầu những năm 2000. Lý do là Buffett không chắc rằng ông hiểu các doanh nghiệp này về khả năng sinh lợi lâu dài của họ. Điều này khiến việc xác định giá trị cổ phiếu trở nên khó khăn hơn. Tuy bỏ qua Google và Amazon, các khoản đầu tư vào cổ phiếu blue-chip khác như American Express và Coca-Cola đều trở thành thương vụ lãi khủng.

Cách tiếp cận thận trọng này có thể khiến nhà đầu tư bỏ lỡ nhiều cơ hội đầu cơ hơn. “Chúng tôi đã bỏ lỡ rất nhiều thứ nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục làm điều đó”, tỷ phú đầu tư cho biết.

Doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh bền vững không?

Buffett nói rằng “yếu tố quan trọng nhất” trong việc lựa chọn một khoản đầu tư kinh doanh thành công là lợi thế cạnh tranh của công ty. Lợi thế cạnh tranh càng an toàn, công ty càng có nhiều khả năng phát triển thịnh vượng trong nhiều thập kỷ.

Lợi thế cạnh tranh có thể là sở hữu một thương hiệu mạnh mà mọi người luôn sẵn sàng trả tiền để có được, như Coca-Cola. Hoặc đó có thể là một mô hình kinh doanh độc đáo, như bán bảo hiểm trực tiếp cho người tiêu dùng thay vì thông qua các công ty môi giới bảo hiểm, như trường hợp của Geico.

Ban lãnh đạo có chính trực và tài năng không?

Warren Buffett từng nói rằng ông tìm kiếm ba điều ở một nhà quản lý hoặc nhà lãnh đạo: trí tuệ, có óc sáng kiến và chính trực. Nhưng sự chính trực quan trọng nhất, bởi vì “nếu bạn có một người không chính trực, bạn sẽ luôn muốn họ lười biếng và đần độn”.

Ông không muốn hợp tác với những nhà quản lý thiếu phẩm chất, bất kể triển vọng kinh doanh của doanh nghiệp đấy có hấp dẫn đến đâu. Công ty Berkshire Hathaway cũng chưa bao giờ thành công trong việc thỏa thuận với “người xấu”.

Sự chính trực sẽ đi kèm với niềm tin. Đầu tư vào doanh nghiệp có ban lãnh đạo tốt, tỷ phú này sẽ không phải dành nhiều thời gian để quản lý vi mô mọi quyết định mà một nhà lãnh đạo đưa ra.

Định giá có hợp lý không?

Là những nhà đầu tư thụ động, Buffett tìm kiếm những công ty đang giao dịch với giá thấp hơn giá trị nội tại của họ. Mặc dù không có thước đo giá trị chung nào, các công ty có tiềm năng kiếm tiền lâu dài thường có thu nhập ổn định, dòng tiền tốt và ít nợ. Khi giá cổ phiếu có vẻ thấp so với giá trị của công ty, đó là cơ hội để mua vào.

Nhưng điều đó không có nghĩa ông tìm kiếm những món hời tốt chỉ dựa trên giá cổ phiếu. Đơn giản chỉ cần có được một mức giá hợp lý cho cổ phiếu của một công ty cũng có thể là chiến lược hiệu quả. Bạn đang đầu tư dài hạn vào doanh nghiệp chứ không chỉ vào giá cổ phiếu tại thời điểm mua.

“Mua một công ty tuyệt vời với mức giá vừa phải sẽ tốt hơn nhiều so với mua một công ty vừa phải với mức giá tuyệt vời”, Buffett viết trong lá thư cổ đông thường niên năm 1989 của mình.