Những sai lầm dễ mắc khi tiết kiệm

Tầm quan trọng của tiết kiệm trong quản lý tài chính cá nhân là điều không thể bàn cãi. Tuy nhiên, cũng giống với chi tiêu, tiết kiệm vẫn có thể không đem lại hiệu quả nếu chúng ta thực hiện sai và không biết cách quản lý. Dưới đây là một số lỗi phổ biến.

Không ưu tiên tiết kiệm trước

Yahoo!Finance dẫn lời Matt Morris – nhà lập kế hoạch tài chính của công ty quản lý đầu tư và lập kế hoạch tài chính độc lập Mỹ Sanderling Finance, cho biết: “Một sai lầm mọi người thường mắc phải là chỉ nghĩ đến việc tiết kiệm sau khi đã chi tiêu hết trong tháng”.

Các chuyên gia nói cách thức này tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không kiểm soát được chi tiêu. Chưa kể về mặt tâm lý, lâu dần mọi người sẽ đưa tiết kiệm xuống mục tiêu thứ yếu trong quản lý tài chính cá nhân. Theo thời gian, mỗi khi nhận lương bạn sẽ nghĩ đến việc trả các hóa đơn sinh hoạt, mua sắm, giải trí, làm đẹp trước, còn lại bao nhiêu mới đưa vào tiết kiệm.

Thay vì giữ thói quen xấu, các chuyên gia thường khuyên nên áp dụng công thức 50-30-20 để chia thu nhập ngay khi vừa nhận được mỗi tháng. Trong đó, 50% thu nhập dành cho các hóa đơn và nhu yếu phẩm, 30% cho “ước muốn” và 20% tiết kiệm hoặc đầu tư. Công thức trên được cho là rất hiệu quả giúp đặt ra giới hạn chi tiêu và tiết kiệm, vừa đơn giản và dễ thực hiện.

Giữ tiền tiết kiệm chung một tài khoản

Nếu bạn đang chia thu nhập thành nhiều khoản như sinh hoạt phí, mua sắm, du lịch, tiết kiệm nhưng rốt cuộc vẫn trộn lẫn vào cùng một tài khoản, đó là một sai lầm phổ biến tiếp theo. Việc giữ tiền tiết kiệm chung tài khoản với các mục tiền khác có thể gây khó theo dõi số tiền được dành riêng cho từng mục tiêu. Mỗi khi bạn quyết định rút tiền từ tài khoản, khả năng cao bạn vô tình tiêu tiền “lấn” vào tiết kiệm.

Để giải quyết vấn đề tiềm ẩn này, hãy chia các khoản tiền thành các nhóm nhỏ và đưa vào từng tài khoản khác nhau để dễ theo dõi hơn. Lý tưởng nhất là mở những tài khoản không tính phí. Ngày nay đa số ngân hàng đều miễn phí mở tài khoản, phí quản lý và cả phí chuyển khoản, rút tiền mặt. Do đó, việc lập từng tài khoản cho từng mục tiêu tài chính khác nhau không gây thêm gánh nặng chi phí.

Trong kinh tế học hành vi, đây được gọi là “phân vùng” nhằm tạo ra những rào cản nhỏ, khiến mỗi người cân nhắc thêm các lựa chọn của họ.

Nhầm lẫn giữa tiết kiệm và đầu tư

Nếu biết tích góp tiền nhưng cứ giữ yên trong tài khoản, việc tiết kiệm của bạn sẽ trở nên vô nghĩa trước lạm phát và cám dỗ chi tiêu. Các chuyên gia đều khuyên mỗi người nên tham gia các sản phẩm tiết kiệm, ít rủi ro nhất là gửi ngân hàng.

Bản chất của các sản phẩm tiết kiệm là giữ tiền của mỗi người để tránh tiêu hao, đồng thời tạo ra lợi nhuận ở mức chấp nhận được. Phần lợi nhuận này mang mục đích vừa tạo luân chuyển cho tiền của bạn, hạn chế tình trạng mất giá của đồng tiền, vừa giúp bạn có thêm thu nhập thụ động nhỏ, khuyến khích thói quen tiết kiệm.

Nếu hiểu được bản chất tiết kiệm, bạn sẽ không bao giờ trông mong vào việc thu về lợi nhuận lớn từ số tiền trên. Từ đó, bạn cũng ít có khả năng rơi vào các “bẫy” rót tiền tới các sản phẩm tiết kiệm kết hợp đầu tư, đầu tư “đội lốt” tiết kiệm cũng như các trò lừa đảo khác mượn dành tiết kiệm.

Mỗi người vẫn nên tham gia đầu tư vì đây là một trong những trụ cột chính của tài chính cá nhân. Tuy nhiên các chuyên gia vẫn thường khuyên rằng, thứ tự ưu tiên của mỗi người nên là trả hết nợ, tích lũy và tiết kiệm, sau đó mới nghĩ đến đầu tư. Một công thức phổ biến có thể tham khảo là nên để dành đủ 3-6 tháng thu nhập làm quỹ dự phòng, sau đó số tiền còn lại nên được đầu tư.

Tiết kiệm khi sống bằng vay nợ

Theo các chuyên gia của CNBC, đây là sai lầm rất phổ biến với người Mỹ. Tại Việt Nam ngày nay, thế hệ trẻ giữ thái độ cởi mở với thẻ tín dụng, việc trang trải cuộc sống phụ thuộc nhiều vào vay nợ nói chung có thể sớm phổ biến. Ví dụ, người A có sử dụng thẻ tín dụng. Thay vì trả bằng tiền sẵn có, A chọn thanh toán qua thẻ tín dụng hóa đơn điện, nước và mua sắm trực tuyến. Mỗi tháng A vẫn dư một khoản để gửi tiết kiệm. Cứ như thế, A trang trải cuộc sống bằng tiền vay nợ thẻ, sau đó lấy thu nhập tháng sau để trả lại ngân hàng.

Điều đó chẳng khác gì tự lừa dối chính mình vì cho dù mỗi tháng đều có tiền tiết kiệm, bạn vẫn phải đối mặt với áp lực trả nợ và phụ thuộc nhiều vào phần thu nhập trong tương lai (“quẹt” thẻ tháng này, trả bằng lương của tháng sau). Mấu chốt của cách làm này phụ thuộc rất nhiều vào khả năng kiểm soát chi tiêu và mức độ ổn định của thu nhập, chuyện vỡ kịch bản hoàn toàn có thể xảy ra. Chi tiêu những gì không sở hữu được xem là hành vi xấu trong tài chính cá nhân vì bạn chỉ làm tăng các khoản nợ của mình. Kiểm soát vay nợ cũng là một cách tiết kiệm hiệu quả.

Tiểu Gu